به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام حمید رفیعی هنر، عضو هیئت علمی گروه روان‌شناسی دانشگاه قرآن و حدیث نیز در نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی با اشاره به رابطه دینداری و افسردگی بیان کرد: رابطه این دو همواره یکی از مسائل چالش برانگیز است و طبق پیش‌بینی‌ها افسردگی به عنوان دومین اختلال ناتوان کننده جهان تبدیل شده است.
وی افزود: در این زمینه تحقیقات زیادی انجام شده که حاکی از آن است مردم جهان به روح الهی و خداوند اعتقاد دارند و درصد کمی منکر وجود خدا هستند.
رفیعی با اشاره به اینکه دین اسلام در میان سایر ادیان سریعترین رشد را در جهان دارد، تاکید کرد: بنابراین نکته‌ای که همواره مطرح می‌شود این است که بین دین داری و افسردگی چه رابطه ای وجود دارد.
وی گفت: طبق تحقیقات فرا تحلیلی که در سال ۲۰۱۱ در رابطه دینداری و افسردگی انجام شده نشان دهنده آن است که بیش از ۶۰ درصد مطالعات انجام شده در ۵۰ سال گذشته، نشان دهنده این است که رابطه معکوسی بین دینداری و افسردگی وجود دارد و هر چقد دینداری افزایش یابد، افسردگی کاهش و سرعت بهبودی افزایش می‌یابد و تنها ۶ درصد تحقیقات به این نتیجه رسیده است که بین دینداری و افسردگی رابطه مستقیم وجود دارد.
عضو هیئت علمی گروه روان‌شناسی دانشگاه قرآن و حدیث تصریح کرد: طبق تحقیقات پژوهشگران متغییرهای میانجی همچون دینداری، موجب ایجاد رفتارهای سالم، کاهش افسردگی، حمایت اجتماعی و امید بخشی در زندگی افراد می‌شود.
رسالت تمامی انبیاء الهی رشد انسان از زمین تا آسمان است
در ادامه این نشست باقر غباری بناب عضو هیات علمی دانشگاه تهران در چهارمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی به بررسی مقاله‌ای با موضوع «بازخوانی روان‌شناختی سفر معنوی حضرت نبی اکرم(ص)» پرداخت و عنوان کرد: معراج یکی از رخدادهای بسیار مهم در زندگی حضرت نبی اکرم(ص) است و شعرا، علما و هنرمندان از دیدگاه‌های گوناگون به آن پرداخته‌اند. در حالیکه از دیدگاه روان‌شناختی این سازه معنوی مورد بررسی و کنکاش قرار نگرفته است.
وی با اشاره به معنای واژه «اسراء و معراج» گفت: اصطلاح اسراء و معراج در سفر روحانی و معنوی پیامبر(ص) بر این دلالت می‌کند که سفر ایشان از مکه شروع شده و تا حضور باری تعالی و ملاقات حق ادامه می‌یابد. بنابراین اسراء به این معناست که خداوند بنده خود را به این سفر مهم از مسجدالحرام تا مسجدالاقصی هدایت کرده است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: از دیدگاه روان‌شناسی، معراج یک حرکت متعالی است که از پایین‌ترین قسمت نفس انسانی شروع می‌شود و به تدریج به‌سوی متعالی شدن، رسیدن به محضر حق و آراسته شدن به اسماء الهی به پیش می‌رود. این مسیر حرکت در نوشته‌های فیلسوفان و عرفای اسلامی نیز بیان شده است. به‌عنوان مثال ابوعلی سینا این حرکت رو به بالا را در تمثیل عرفانی خود تحت عنوان «حی بن یقظان» به زیبایی ترسیم کرده است.
وی «تفکیک خودآگاهی از ناخودآگاهی و تفکیک علم لدنی از علم تحصلی»، «مرحلۀ پدیداری عشق و عرفان در حوزۀ خودآگاهی؛ قلب به‌عنوان کانون اندیشیدن»، «تشکیل پیوند بین عشق و عقل»، «تشکیل خودآگاهی جهانی و شعور کیهانی در انسان و آگاهی از علوم پنهانی»، « ایجاد آمادگی و زمینه‌ای برای شکوفایی و تشکیل خودآگاهی اخلاقی»، «تشکیل خودآگاهی اخلاقی و دریافت ده فرمانی» و «رسیدن به مقام وحدت و فنا شدن کثرت در وحدت» را از مقام‌های هفت آسمان دانست.
استاد دانشگاه تهران، خاطر نشان کرد: این هفت آسمان در حقیقت هفت مرحلۀ عروج به آگاهی عمیق‌تر است و هر مرحله آگاهی از مرحلۀ قبلی به لحاظ کمی و کیفی بالاتر است. به‌عنوان مثال حضرت نبی اکرم (ص) در آسمان اول با حضرت آدم (ع) ملاقات می‌کند و به ایشان سلام کرده و مورد مشایعت ایشان قرار می‌گیرد. این آسمان می‌تواند مرحله‌ای از خودآگاهی و رشد معنوی باشد که با صورت ازلی و عین ثابت حضرت آدم (ع) مشخص شده است.
وی ادامه داد: حضرت آدم (ع) سمبل تشکیل خودآگاهی از ناخودآگاهی، خوردن از درخت ممنوعه برای کسب دانش بیشتر و افزایش خودآگاهی به بهای از دست دادن امنیت، قرب الهی و نزدیکی به الهام و اشراق بی‌واسطه است. مسالۀ هبوط تمثیل انسان امروزی از خود بیگانه است که به بهای کسب علوم تحصلی که متکی به حواس پنج‌گانه است، علم لدنی، اشراقی و الهامی را از دست می‌دهد و آنرا کنار می‌گذارد.
غباری بناب اظهار کرد: در هرصورت این مرحله یکی از مراحل سیر و سلوک طبیعی بوده که لازم است از آن گذر شود؛ یعنی با استفاده از علوم تحصلی، علم لدنی نیز جایگاه خود را دریابد و علم لدنی بر علم تحصلی اشراف و برتری یابد.
وی افزود: در بررسی معراج، نویسندگان سفر معنوی حضرت نبی اکرم(ص) را به‌عنوان یک رخداد روانی بررسی کرده‌اند که در این سفر روحانی قسمت‌های مختلف روان به‌صورت سمبلیک مورد بررسی قرار گرفته است. در این سیر و سلوک روانی در اثر پرهیزهای گوناگون و تقواپیشگی حضرت نبی اکرم(ص) کشش درونی برای ملاقات خدا به‌وجود آمده و حضرت جبرائیل(ع) به‌عنوان فردی کمک کننده به حضرت و هادی راه سفر در پیمودن درجات معنوی کمک کرده است.
این استاد دانشگاه در پایان سخنانش گفت: حضرت نبی اکرم(ص) در این سفر تا جایی اوج می‌گیرد که بین ایشان و عرش اعظم به اندازۀ قاب قوسین(کمان) فاصله باقی می‌ماند. در این سفر عظیم حضرت از هفت آسمان گذر می‌کند و در هر آسمان فرشتۀ مخصوص و نبی مکرم ساکن در آن آسمان، حضرت نبی اکرم (ص) را زیارت کرده و پس از زیارت و خوش‌آمدگویی با آن حضرت و راهنمایی به آسمان بعدی مشرف می‌شوند.
نظر شما